Jest to część energii, która pulsuje między źródłem energii, a odbiornikiem. Nie jest ona bezpośrednio zamieniana na użyteczną pracę czy ciepło, tak jak jest to w przypadku mocy czynnej.
Urządzenia elektryczne o charakterze innym niż rezystancyjny (cosφ≠1), poza mocą czynną P=U∙I∙ cosφ, do prawidłowego funkcjonowania potrzebują także mocy biernej Q=U∙I∙sinφ. Energia ta jest pobierana ze źródła i w części okresu przebiegu zmiennego jest magazynowana przez odbiornik. Magazynowana jest ona w postaci energii pola elektrycznego lub magnetycznego. Natomiast oddawana jest do źródła w innej części okresu, kiedy pole elektryczne lub magnetyczne w odbiorniku zanika. Jednostką mocy biernej (Q) jest war.
Suma geometryczna mocy biernej i czynnej S=√(P²+Q²) to moc pozorna S=U∙I. Wytwarzaniu oraz przesyłaniu tej mocy musi sprostać sieć elektroenergetyczna.
Odpowiednia gospodarka mocą bierną w sieci elektroenergetycznej wymaga zbilansowania mocy biernej w systemie oraz w poszczególnych obszarach i węzłach sieci. Zapewnia to nie tylko sprawność całego układu, ale przyczynia się też do generowania oszczędności. Należy mieć bowiem na uwadze, że przepływ prądu, wiążący się z przesyłem energii biernej, powoduje powstawanie spadków napięć oraz strat mocy w układach. To właśnie zwiększa koszty pracy sieci, a także zmniejsza sprawność komponentów systemu elektroenergetycznego. Kompensacja mocy biernej polega na wprowadzeniu mocy biernej pojemnościowej zgodnie z wartościami wytwarzanej mocy biernej indukcyjnej. Dzięki temu odbiorniki pobierają z sieci wyłącznie moc czynną.
Istotne znaczenie ma fakt, iż łączne zapotrzebowanie mocy biernej w układzie elektroenergetycznym jest niemal równe zapotrzebowaniu mocy czynnej. Podlega również okresowym zmianom dobowym, czy rocznym. Pokrycie zapotrzebowania zapewniają takie źródła mocy biernej, jak: generatory synchroniczne, kompensatory wirujące, kondensatory (także statyczne), silniki synchroniczne.
Pierwszym krokiem do redukcji opłat za energię bierną, jest sprawdzenie ich występowania. Dokładna analiza rachunku za energię elektryczną jest pierwszą konkretną wskazówką. Można z niej wyczytać czy w danej placówce ponoszone są duże straty na energii biernej i jakie koszty są z tym związane. Jeśli te opłaty są znaczące, warto skontaktować się z odpowiednim doradcą w sprawach kompensacji mocy biernej. Pomoże on dobrać odpowiednie urządzenia dla danego przedsiębiorstwa.
Prawidłowo dobrane parametry baterii kondensatorów, mają kluczowe znaczenie. Gwarantują one rozpoczęcie procesu oszczędności i podniesienia wydajności pracy urządzeń elektrycznych w firmie.
Okres zwrotu z inwestycji zależy od wielkości ogólnego zużycia energii w danej placówce, oraz dotychczasowych strat na energii biernej. W niektórych przypadkach zainwestowana kwota zwraca się nawet już po 3 miesiącach. Jednak czasem ten proces wydłuża się do 24 miesięcy. Patrząc jednak długofalowo na rozwój swojego biznesu, oraz na ekologiczne korzyści dla środowiska, z pewnością jest to dobra i korzystna inwestycja.